Εντυπώσεις από την 8η Πανελλήνια Εξόρμηση Ερασιτεχνών Αστρονόμων

Κατερίνα Γ. Αγγειοπλάστη

Τι πρώτα να γράψεις και από πού να ξεκινήσεις για τις πανελλήνιες εξορμήσεις… Από τον αυξανόμενο αριθμό των συμμετεχόντων και των οικογενειών τους κάθε χρόνο (σύμφωνα με τα στοιχεία των μελών της διοργάνωσης, φέτος συγκεντρώθηκαν περισσότερα από 900 άτομα και στήθηκαν εκατοντάδες τηλεσκόπια); Από τον όμορφα χαοτικό βραδινό ουρανό, μακριά από τα ενοχλητικά φώτα των πόλεων; Από την ετήσια συνάντηση αγαπημένων προσώπων από όλα τα μέρη της χώρας μας και τις νέες γνωριμίες που αναμφίβολα θα γίνουν; Από τα ποικίλα και χρήσιμα workshop, γεμάτα με πρακτικές συμβουλές για όλους τους ενδιαφερόμενους κάθε αντικειμένου της ερασιτεχνικής αστρονομίας; Από τις εξω-αστρονομικές δραστηριότητες, όπου έχουμε την ευκαιρία να ανακαλύψουμε τις βουνίσιες ομορφιές της Ελλάδας και να αναπνεύσουμε αναζωογονητικό, φρέσκο αέρα; Όπως και να το δούμε, ευτυχώς ο θεσμός συνεχίζεται.

Οι φωτογραφίες που ακολουθούν, «μιλάνε» από μόνες τους και μας αφήνουν να φανταστούμε ότι είμαστε (ή ξαναείμαστε) με τους φίλους μας σε υψόμετρο περίπου 1.300 μ. για να εντοπίσουμε με το τηλεσκόπιο μακρινά ουράνια αντικείμενα. Τα γραπτά λόγια που ακολουθούν είναι μόνο συμπληρωματικά αυτών που λένε οι φωτογραφίες.

Αρχικά, οφείλουμε να συγχαρούμε από καρδιάς στο Σύλλογο Ερασιτεχνικής Αστρονομίας (ΣΕΑ) Αθήνας, τα μέλη του οποίου βρήκαν το χώρο και που χωρίς καθόλου εγκαταστάσεις από κάποιο ορειβατικό καταφύγιο ή κατασκηνώσεις, ρίσκαραν οικονομικά και κατάφεραν να εξασφαλίσουν γεννήτριες και χημικές τουαλέτες, νιπτήρες και ντουζιέρες. Κατάφεραν να στήσουν πάγκους για υποδοχή και γραμματειακή υποστήριξη, άλλους για μαγαζάκι που παρείχε τρόφιμα και νερό, για καφέδες κ.ά., κατάφεραν να στήσουν ένα χώρο με τέντες ώστε να γίνονται τα workshop και, τέλος, να στήσουν τα απαραίτητα dome (συναρμολογούμενους θόλους) για να φυλάγουν εκεί τον εξοπλισμό τους και τα ηλεκτρονικά τους συστήματα για παροχή internet κ.ά. Το πρώτο dome που είδαμε σε πανελλήνια εξόρμηση, ήταν πέρυσι από την ομάδα hackerspace. Φέτος έστησαν δύο η ίδια ομάδα και ένα ακόμη τα  μέλη της Αστρονομικής Ένωσης Σπάρτης – ΔΙΟΣ ΚΟΥΡΟΙ. Αυτό το dome χρησιμοποιήθηκε ως εκθεσιακός χώρος και εκεί ολοκληρώνονταν τα εκπαιδευτικά προγράμματα  που πραγματοποιήθηκαν για τα παιδιά των συμμετεχόντων στην εξόρμηση. Φυσικά, δεν έλειπαν δύο γνωστά μας περίπτερα με πωλητήριο, αυτό του Πλανηταρίου Θεσσαλονίκης και αυτό του φίλου μας Κίμωνα Παπαθανασόπουλου. Το πρώτο ήρθε με εμπλουτισμένες εκδόσεις, ανανεωμένα εκπαιδευτικά παιχνίδια και με εκπληκτικά τηλεσκόπια για τον Ήλιο (είδαμε λίγο και η εικόνα ήταν ξεκάθαρη, η έντονη ηλιακή δραστηριότητα ήταν απίστευτη). Το δεύτερο ήρθε με την αγαπημένη μας σειρά astrogenesis, με τα γνωστά μας αστρονομικά σκουφάκια, μπλουζάκια, μαγνητάκια, αλλά και καλύμματα ηλιοπροστασίας για τα αυτοκίνητα με αστερισμούς, με καπελάκια τύπου jockey με αστερισμούς και ουράνια αντικείμενα, κούπες με φωτογραφίες από τους καλύτερους Έλληνες ερασιτέχνες αστροφωτογράφους και τέλος καραμελίτσες με αστρονομικό σχέδιο στο περιτύλιγμα!

Η βουνοπλαγιά που μας φιλοξένησε ήταν χωρισμένη σε περιοχές με ονομασίες, έτσι όπως τις όρισαν οι διοργανωτές. Αυτό βοήθησε πολύ ώστε να στηθούν οι σκηνές και οι παρέες σε αστροφωτογράφους και αστροπαρατηρητές ή τέλος πάντων έτσι στήθηκαν τα τηλεσκόπια γιατί οι παρέες αναμειγνύονταν και ανανεώνονταν κατά τη διάρκεια των παρατηρήσεων. Όπου κι αν γυρνάγαμε το βλέμμα, υπήρχαν αντίσκηνα σε λοφάκια και τηλεσκόπια στα ανοίγματα! Όπως πάντα, βγήκαμε φωτογραφίες και με τους φίλους μας από την Αστρονομική Εταιρεία Κέρκυρας (όσοι θυμάστε τα μπλουζάκια από το 6^ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ερασιτεχνικής Αστρονομίας στην Αλεξανδρούπολη, οι αγαπημένοι μας τα τιμούν ακόμη).

Στα workshops συμπεριλαμβάνονταν και δράσεις γνωστών μας πια ερασιτεχνών αστρονόμων, όπως των Βαγγέλη Τσάμη, Τόλη Χρήστου, Ανδρέα Παπαλάμπρου και Αριστείδη Βούλγαρη, αλλά και νέων στο χώρο των ερασιτεχνών που ήθελαν πρώτη φορά να μοιραστούν τις γνώσεις που απέκτησαν με την ενασχόλησή τους και τις εμπειρίες τους. Ένα workshopπραγματοποίησε και η Κατερίνα Γ. Αγγειοπλάστη, μέλος του Συλλόγου Ερασιτεχνικής Αστρονομίας Θράκης (ΣΕΑΘ), με τίτλο Αστρονομικά Εκπαιδευτικά Παιχνίδια και Χειροτεχνίες. Αφορούσε ενήλικες εκπαιδευτικούς ή γενικότερα ενδιαφερόμενους που θέλουν να εκλαϊκεύσουν και να διαδώσουν την Αστρονομία. Η παρουσίαση περιλάμβανε πλούσιο φωτογραφικό υλικό με παιχνίδια γνωριμίας, εκπαιδευτικά παιχνίδια κινητικά κ.ά., αναπαραστάσεις με το σώμα και χειροτεχνίες ατομικές και ομαδικές στο πλαίσιο της τάξης ή του χώρου που μας έχουν προσκαλέσει για εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Πριν την παρουσίαση μοιράστηκαν φωτοτυπίες με το πλάνο και τη σειρά των διαφανειών, ώστε όποιος θέλει να μπορεί να χρησιμοποιήσει τις πληροφορίες αυτές για να στήσει το δικό του πρόγραμμα. Κάποιες δραστηριότητες στις φωτοτυπίες ήταν σημειωμένες με τέτοιο τρόπο ώστε οι εθελοντές εκπαιδευτικοί να τις χρησιμοποιήσουν με την προτεινόμενη διαδοχή στο πρόγραμμα που είχαν αναλάβει να κάνουν με τα παιδάκια την επόμενη μέρα και με θέμα το Ηλιακό Σύστημα. Όσα υλικά χρειάστηκαν τους τα είχε έτοιμα και τους τα παρείχε η γράφουσα. Στο τέλος της παρουσίασης οι εθελοντές παρέμειναν στο χώρο για να παίξουν τα παιχνίδια και να προετοιμαστούν για τη δική τους δουλειά. Την επομένη μάθαμε ότι το πρόγραμμα πήγε αρκετά καλά με τους μικρούς αστρονόμους και υλοποιήθηκαν σχεδόν όλες οι προτεινόμενες δραστηριότητες. Τέλος, την Κυριακή,  προτελευταία μέρα της εξόρμησης, η γράφουσα υλοποίησε εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τίτλο Αυτός ο κόσμος ο μικρός, ο Μέγας και αφορούσε το πραγματικό και φαινόμενο μέγεθος των ουρανίων σωμάτων, τις εκλείψεις Ηλίου και Σελήνης και ένα φανταστικό ταξίδι από τη Γη ως το απέραντο Σύμπαν (σταθμοί ταξιδιού: Ήλιος, Ηλιακό Σύστημα, σμήνος αστεριών, Γαλαξίας, σμήνος γαλαξιών, Σύμπαν). Το πρόγραμμα πήγε περίφημα, το ευχαριστηθήκαμε μικροί-μεγάλοι και στην ολοκλήρωσή του τα παιδάκια έκαναν ελεύθερες, ομαδικές, αστρονομικές ζωγραφιές και ατομικές χειροτεχνίες. Ένα ακόμη ενδιαφέρον πρόγραμμα είχε και ο Νίκος Τρεμούλης από την Αστρονομική Εταιρεία Σπάρτης ΔΙΟΣ ΚΟΥΡΟΙ, με μια μικρή παρουσίαση κατασκευής και χρησιμότητας ενός dome και με πραγματικές κατασκευές μικρών dome, ένα με χαρτόνι (ατομικό) και ένα με καλαμάκια δύο διαφορετικών μεγεθών, ενωμένα με διπλόκαρφα (ομαδικό).

Φτάνοντας στο τελείωμα του εικονικού μας ταξιδιού στον Ελικώνα, θα δούμε φωτογραφήσεις του φίλου μας Αντώνη Φαρμακόπουλου από τους ΔΙΟΣ ΚΟΥΡΟΥΣ, του πλέον αναγνωρισμένου ενός από τους καλύτερους αστροφωτογράφους της Ελλάδας. Στα στιγμιότυπα που απαθανάτισε συμπεριλαμβάνονται και κάποια από τα workshop, κάποια από τους χώρους των σκηνών και των σημείων που παρατηρούσε η παρέα μας το βράδυ, καθώς επίσης μία φωτογραφία με την ιπτάμενη κάμερα που κατέγραφε πλάνα από όλα τα μέρη και όλες τις δραστηριότητες, όσες μέρες ήμασταν στο βουνό. Φυσικά, δεν αμέλησε να φωτογραφήσει όλους όσοι παρακολουθούσαμε τα μαθήματα ουρανογραφίας κάθε βράδυ με τις γνώσεις και τη χαρισματική φωνή του Θανάση Ευαγγελόπουλου, που έχει πια παγιωθεί.

   Συνηθίζεται, αλλά για μας είναι μια πραγματικότητα, να προσμονούμε από τόσο νωρίς τη διοργάνωση της επόμενης Πανελλήνιας Εξόρμησης Ερασιτεχνών Αστρονόμων.

Ακολουθούν οι φωτογραφίες!